BỨC TRANH VỀ NƯỚC MỸ

Khoảng năm 2003, lúc đó tôi còn là sinh viên, trong lúc tìm kiếm tài liệu học thì mình tình cờ bắt gặp một bức ảnh được bộ ngoại giao Mỹ bình chọn là hình ảnh đặc trưng có thể nói lên được đặc điểm của nước Mỹ. Bạn có biết bức ảnh đó như thế nào?

Đó không phải là bức ảnh quen thuộc về tượng Nữ Thần Tự Do.

Đó không phải là bức ảnh sừng sững của Empire State Building.

Đó không phải là bức ảnh nguy nga của tòa Bạch Ốc.

Đó không phải là bức ảnh đặc sắc của Disney Land.

Đó không phải là bức ảnh lộng lẫy của Cầu Cổng Vàng.

Và đó cũng không phải là tượng đài Abraham Lincoln, nghĩa trang Arlington, hay Vườn Quốc Gia Red Wood.

Một bức ảnh để nói lên đặc điểm riêng của nước Mỹ không thể nào là một bức ảnh mô tả riêng biệt về tinh thần, vật chất, quyền lực, văn minh, hay là hứa hẹn - hoặc bất cứ một điều gì khác có tính biểu tượng đơn độc.

Bức ảnh mà bộ ngoại giao đã chọn làm hình ảnh đặc trưng cho nước Mỹ thật đơn giản. Bức ảnh mang tênThe Difference - Sự Khác Biệt. Hình ảnh trên bức ảnh là bên một góc bờ hồ nhỏ trong một ngày đẹp trời. Tâm điểm của bức ảnh là hình ảnh dưới nước có một chú thiên nga xinh đẹp, to xác, trắng trẻo với chiếc cổ quặp xuống, đang bơi êm ả về một phía; còn trên bờ thì là một chú vịt bầu xấu xí, nhỏ con, đen đủi, ngẫn cao đầu, đang bước thản nhiên qua chiều ngược lại.

Tuy nhiên, dù có sự khác biệt hoàn toàn trái ngược nhau như thế nhưng cả hai chú đều có thể sống với nhau một cách thỏa mái trong cùng một môi trường chung. Mỗi chú đều có quyền tự do để sống theo ý muốn của mình mà không phụ thuộc hay xâm phạm đến quyền sống của nhau . Hình ảnh đó thật đẹp và cho ta cảm giác thỏa mái, nhưng nó sẽ không còn đẹp và thỏa mái nữa nếu chú vịt bầu bắt chú thiên nga phải có màu lông đen cho giống hệt như mình, hay là ngược lại.\

Hình ảnh của nước Mỹ cũng là hình ảnh được thu gọn bên bờ hồ trong bức ảnh ấy.

Và nếu ai đó có quên đi hoặc hỏi tại sao, thì họ sẽ được biết đến câu trả lời:

- Bởi vì đây là miền đất cưu mang dòng máu của mọi giống nòi, mọi sắc dân, mọi màu da, mọi ngôn ngữ, mọi nền văn hóa - những con người đến từ khắp mọi nơi trên thế giới.

- Bởi vì đây là miền đất dung thân cho hàng hàng lớp lớp thế hệ những kiếp người đốn mạt từng bị áp bức, bị đối xử tàn tệ, bị xua đuổi, bị giết hại, bị phân biệt, những con người đói rách, thất học, và nghèo nàn.

- Bởi vì những con người ấy và con cháu của họ đã trốn chạy đến đây để gầy dựng nên được một quốc gia làm nơi trú thân cho những cuộc đời hoạn nạn, đại diện cho tiếng nói và phẩm giá của họ - tiếng nói của tự do và phẩm giá của quyền con người.

- Bởi vì miền đất ấy bây giờ đã là một siêu cường giàu có, văn minh và hùng mạnh nhất. Mọi sự đã đổi thay nhưng có một điều không bao giờ thay đổi -- đất nước ấy vẫn luôn luôn đón nhận những con người bị xua đuổi và bị bạc đãi khắp nơi -- đất nước ấy không bao giờ khinh khi và bỏ rơi những số phận nghèo hèn. Xuyên suốt lịch sử qua bao thế hệ, đất nước ấy đã nói rằng: những con người từng chịu bất hạnh nhất họ đã trở thành chủ nhân của một đất nước danh giá nhất, và họ rất xứng đáng được điều đó.

- Bởi vì đây là nước Mỹ, không là của riêng ai. Nó chính là kẻ thù lớn nhất của tất cả những kẻ thích độc tài và dối trá, là bạn của tất cả những con người yêu tự do và sự thật.

Giàu có từ nghèo hèn, vinh quang từ tủi nhục, kiêu hãnh từ nỗi đắng cay. Nước Mỹ có được gọi là thành công hay không?

...!!!

Hãy nói về một điều quan trọng hơn là đất nước này đã trở thành nơi cư trú tốt cho những con người yêu chuộng tự do và khao khát quyền sống. Và tất cả những gì thuộc về nước Mỹ ngày nay cũng bắt nguồn từ những giá trị căn bản ấy.

Những con người đầy khác biệt từ màu da đến ngôn ngữ, từ văn hóa đến vóc dáng tụ về từ khắp nơi mà có thể chung sống bên nhau và xây dựng một đất nước hùng mạnh, vì sao?

Câu trả lời đúng nhất là vì họ yêu tự do, họ tôn trọng quyền sống và họ thừa nhận sự khác biệt của nhau. Họ cũng là một khối đoàn kết nhất bởi đoàn kết không bị hiểu sai là phải giống hệt nhau, đoàn kết có ý nghĩa là tôn trọng và thừa nhận giá trị riêng của nhau.

Cũng như bên bờ hồ, chú vịt và chú thiên nga có thể sống tốt bên nhau bởi vì hai chú đã thừa nhận sự khác biệt của nhau và tôn trọng quyền sống của nhau. Và chắc chắn các chú cũng sẵn sàng đón nhận những loài cùng giống chim mới đến cư trú với mình trên bờ hồ.

Khi thừa nhận sự tồn tại của khác biệt và tôn trọng quyền sống lẫn nhau, khung cảnh sống của bờ hồ trở nên sinh động và đầy màu sắc. Nhưng nếu có sự áp đặt và ức hiếp của một loài, khung cảnh ấy chắn chắn sẽ trở nên đầy đe dọa buộc nhiều loài khác phải tung cánh bay xa.

Cũng như trên nhiều nơi khắp thế giới, con người đã phải chạy trốn trước những kẻ độc tài và tai họa, để tìm đến những miền đất tự do và an lành hơn. Riêng nước Mỹ thì đón nhận tất cả, kể cả những con người có quá khứ khốn khổ và tăm tối nhất để trao cho họ hy vọng vào một tương lai bình yên và tươi sáng hơn.

Bức ảnh đó được chọn làm biểu tượng cho nước Mỹ, bởi nước Mỹ chỉ xứng đáng được như thế; và những người sống trên đất nước này cũng chỉ học theo cách sống như chú vịt và chú thiên nga kia. Tuy nhiên, để được khung cảnh như bờ hồ, và cách sống như chú vịt và chú thiên nga kia thì khắp năm châu không phải ở đâu cũng có được.