TÓC NHUNG HUYỀN

Đường chiều hôm nay đã vắng rối... vắng tóc ai thướt tha xõa dài dưới trời mây- đây là 1 đoạn trích trong ca khúc" tình yêu còn xa của jimmy nguyễn, tự nhiên lai soi gương, và nghĩ về mái tóc của người phụ nữ

Tôi vẫn nghĩ mái tóc là thứ quyền lực dịu dàng của phụ nữ, nhưng cũng là nơi cất giấu những nỗi buồn không dễ phôi pha.

Ngày tôi còn nhỏ, mẹ tôi vẫn thường nói, con gái may mắn nhất là sinh ra được sở hữu một mái tóc đen dày, mượt mà. Có thể không cần một khuôn mặt xinh đẹp, một thân hình đồng hồ cát nóng bỏng nhưng chỉ cần một mái tóc đẹp cũng sẽ đủ để làm thổn thức trái tim của người đàn ông. Có lẽ vì thế mà mẹ chăm sóc cho mái tóc của tôi rất kỹ. 

Nhưng dường như đối với tôi, sự quyến rũ mê hoặc nhất vẫn là khi mẹ gội đầu rồi ngồi chải tóc trước hiên nhà. Mái tóc mượt mà uốn lượn như dòng nước ôm lấy bờ vai mảnh mai của mẹ. Mẹ thường đặt một nồi nước thật to đun bồ kết, cỏ mần trầu, lá nếp, hương nhu, vỏ bưởi, sả thơm để chúng tôi gội đầu, còn một nồi đun lá mùi để chúng tôi tắm.

Rất nhiều năm sau này, khi cuộc sống hiện đại hơn, những thứ mỹ phẩm, dầu gội chăm sóc tóc đắt tiền dần thay thế cho những thứ cây cỏ ngày xa xưa khi nhà còn khó khăn mẹ lặn lội đi hái bên bãi về, bởi sự tiện dụng, bởi sự bận bịu hối hả của nhịp sống đô thị, nhưng cuối tuần mẹ vẫn bắc nồi, đun sẵn nồi nước bồ kết, cỏ mần trầu chờ con gái về gội đầu.

Giờ mẹ đã hơn 50 tuổi, mái tóc cũng đã hơn 50 năm tồn tại, lớn lên và già đi cùng mẹ vẫn dày, vẫn đen mượt, chẳng mấy khi có sợi tóc bạc, chỉ có không còn dài như ngày xưa.

Có lẽ vì mẹ đã được ngoại nuôi dưỡng mái tóc bằng thứ nước nấu từ bồ kết, cỏ thơm giản đơn này từ những ngày mẹ còn bé xíu như tôi, để theo mẹ cả cuộc đời vẫn là nước bồ kết không đắt tiền nhưng lành tính và hiệu quả hơn nhiều những chai lọ dầu gội, dưỡng tóc đắt tiền từ các thương hiệu lớn. Tôi không biết ai đã tìm ra và kết hợp thật tinh tế thứ nước gội đầu dung dị từ những nguyên liệu rất bình dân: bồ kết, vỏ bưởi, cỏ thơm… này nhưng người tìm ra hẳn phải là người yêu và tự hào lắm mái tóc của mình.

Nước bồ kết không phải chỉ là một phương pháp làm đẹp lâu đời, dường như nó đã trở thành một biểu tượng cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam, một biểu tượng rất gần gũi và mộc mạc.

Vì chỉ cần nhìn cái ấm đất đang sôi, tỏa ra mùi bồ kết, vỏ bưởi, cỏ mần trầu thơm dễ chịu, người ta bỗng nhiên nhớ đến hình ảnh người con gái mặc áo yếm khom người xõa mái tóc như thác nước uốn lượn gội đầu bên ao sen, tay cầm chiếc gáo dừa múc nước bồ kết đen óng trong thau, chao ôi, vẻ đẹp ấy nó bình dị lắm, nó kỳ diệu lắm, không phàm tục mà thanh cao biết bao.

Thế rồi mái tóc đen dài mượt cứ ngày một thưa bóng dần trong đời sống của người Việt như thưa đi dần những người phụ nữ tôn vinh giá trị truyền thống, tự hào vẻ đẹp Việt Nam. Thay vào đó là những mái tóc nhuộm uốn cầu kỳ, nhưng sao tôi vẫn thấy những vẻ đẹp hiện đại ấy không đẹp bằng mái tóc của các mẹ, các chị ngày xưa.

Nó không còn toát lên vẻ thanh cao, dung dị, vẻ nết na mộc mạc của người phụ nữ Việt dịu dàng luôn thuộc về gia đình nữa. Có lẽ vì nỗi nhớ hình ảnh tóc ngoại dài, tóc mẹ dài, tóc dì dài mỗi lần hong tóc bên hiên đã làm tôi nghĩ về sự bất tử của một vẻ đẹp Việt.

Tôi cũng đã trải qua những ngày nổi loạn của tuổi mới lớn thất thường để cắt phăng mái tóc dài đen, nhuộm sang đủ màu vàng đỏ, nhưng cùng với sự thâm trầm của thời gian, cuối cùng tôi cũng trở về với tóc đen dài thẳng mượt. Tôi nhìn thấy niềm vui trong mắt mẹ mỗi lần tôi đứng chải tóc trước hiên nhà. 

Tóc đen xõa xuống vai, tóc đen như đang chuyển giao và tiếp nối thầm lặng những tâm tư của nhiều thế hệ người phụ nữ Việt khi lập gia đình. Sẽ có một ngày nào đó không xa, tôi lại bắc nồi nước đun thứ quả bồ kết, vỏ bưởi, cỏ thơm kỳ diệu này để ngồi gội đầu cho con gái, để nuôi dưỡng cho con một niềm kiêu hãnh tự hào rất đàn bà gửi vào trong tóc, như gửi gắm một đời những đợi trông, những tâm tư về một người đàn ông có thể nâng niu và trân trọng mái tóc của con hơn trân trọng bất cứ vẻ đẹp phàm tục nào. Một người đàn ông có thể nhận ra và yêu say đắm vẻ đẹp trong mái tóc đen mượt giản đơn là người có thể thương yêu con người đích thực của người phụ nữ.

Mái tóc phải đâu chỉ là một thứ trang sức bên ngoài, nông nổi và chóng phai tàn. Mái tóc là thứ mà người phụ nữ tự hào suốt một đời, còn tóc là còn một điều để mà trông mong, để mà hy vọng, để mà tin vào mình. 

Tôi vẫn thường nghĩ mái tóc là thứ quyền lực dịu dàng của phụ nữ, nhưng cũng là nơi cất giấu những nỗi buồn không dễ phôi pha. Phụ nữ xõa tóc vì đẹp nhưng cũng lắm khi vì buồn, vì cô đơn. Bởi tóc xõa ra để ôm lấy bóng mình nhỏ nhoi trong đêm, để khỏa lấp đi một hơi ấm đã nguội lạnh từ lâu trong lòng, để chở che những khoảng trống về một vòng tay ôm từ phía sau, để giấu đi những giọt lệ rơi lặng lẽ.

Và cũng có thể, khi một người phụ nữ xõa tóc, họ tin mình sẽ được yêu thương, sẽ được trân trọng…